Saç; kadın, erkek ve hatta çocuklar için vücudun dış görünüşünü belirleyen ve önem verilen bir yapıdır. Bu yüzden saç dökülmesi nedenleri herkes tarafından merak edilir.
Bu soruyu yanıtlamadan önce saçların nasıl büyüdüğünü anlamak gerekir. Saç büyümesi üç evreden oluşur:
Anagen evre (büyüme evresi)
Katagen evre (geçiş evresi)
Telojen evre (dinlenme evresi)
Saç dökülmesi, dinlenme evresinden sonra gerçekleşir. Büyüme döngüsü 2–3 yıl içinde tamamlanır ve bu süreçte saç ayda yaklaşık 1 cm uzar. Her saç teli farklı bir evrede bulunur.
Saç derisindeki saçların yaklaşık %90’ı büyüme ve geçiş evresindeyken, %10’u dinlenme evresindedir. Dinlenme evresindeki saçlar 3–4 ay sonra dökülür ve yerine yeni saçlar çıkar.
Saç dökülmesi, büyüme döngüsünün doğal bir parçası olarak her gün az miktarda gerçekleşir ve bu normaldir. Ancak günlük 100 telin üzerinde saç kaybı aşırı saç dökülmesi olarak değerlendirilir ve bir sorun olarak ele alınmalıdır.
Aşırı saç dökülmesinin yaygın sebepleri şunlardır:
Genetik (Androgenetik Alopesi / Erkek Tipi Kellik):
En yaygın saç dökülme sebebidir. Genetik miras yoluyla geçer. Kadınlarda da görülebilir.
Ani Stres veya Travma:
Fiziksel veya duygusal stres ani saç dökülmesine neden olabilir. Bağışıklık sistemi etkilenirse alopesi areata (saçkıran) ortaya çıkabilir.
Hormon Dengesizlikleri:
Tiroid hastalıkları, erkeklik ve kadınlık hormonlarındaki (androjenler ve östrojenler) dengesizlikler saç dökülmesine yol açabilir.
Doğum Sonrası:
Kadınlarda doğumdan 3–4 ay sonra hormon değişikliklerine bağlı saç dökülmesi görülür.
İlaç Kullanımı:
Kan sulandırıcılar, gut hastalığı ilaçları, yüksek tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları, A vitamini fazlalığı ve antidepresanlar saç dökülmesine sebep olabilir.
Enfeksiyonlar:
Özellikle kafa derisi mantar enfeksiyonları hem yetişkinlerde hem çocuklarda saç kaybına yol açabilir.
Sistemik Hastalıklar:
Diyabet ve lupus gibi hastalıklar saç dökülmesine sebep olabilir.
Psikolojik Faktörler:
Trikotilomani (saç koparma hastalığı) stres ve kaygı kaynaklı bir saç dökülme sebebidir.
Yanlış Saç Bakımı:
Aşırı ısı kullanımı, kimyasal işlemler, sıkı saç stilleri saçların dökülmesine neden olabilir.
Birçok kişi "Kanser saç döker mi?" veya "Aşırı saç dökülmesi kanser belirtisi midir?" gibi sorular sormaktadır.
Saç dökülmesi tek başına kanser belirtisi değildir. Bazı hastalıklar (tiroid bozuklukları, sedef hastalığı, sifiliz, polikistik over sendromu) saç dökülmesine neden olabilir, ancak saç dökülmesini doğrudan kanserle ilişkilendiren bilimsel bir veri bulunmamaktadır.
Örnek olarak Hodgkin Lenfoma gibi nadir durumlarda saç dökülmesi görülebilir, fakat Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun yayımladığı kanser belirtileri listesinde saç dökülmesine yer verilmemiştir.
Saç dökülmesi genellikle kanser tedavisi (kemoterapi gibi) sırasında kullanılan ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkar. Tedavi tamamlandığında saçlar genellikle yeniden çıkar.
