Erkek tipi kellik, erkeklerde en sık görülen saç dökülme türlerinden biridir ve tıbbi adı androgenetik alopesidir. Saçın incelmesiyle başlayıp zamanla dökülmesiyle ilerler.
ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi verilerine göre, 50 yaş üzeri erkeklerin %50’sinden fazlası bir dereceye kadar bu durumdan etkilenmektedir. Ancak erkek tipi saç dökülmesi genç yaşlarda da başlayabilir.
Bu tür saç dökülmesinin en büyük nedeni genetik yatkınlıktır. Androjen hormonları, özellikle de testosteron ve onun türevi olan dihidrotestosteron (DHT), saç köklerinin küçülmesine ve dökülmesine sebep olur. Erkek tipi kellik, özellikle Kafkas ırkında daha yaygınken, Asyalı toplumlarda daha hafif seyreder.
Hormon dengesizlikleri
Stres
Enfeksiyonlar
Radyasyon tedavisi
Sıkı saç modelleri (örneğin sürekli at kuyruğu)
Erkek tipi kellik genellikle ergenlik sonrası dönemde başlar ve zamanla ilerler. Belirtileri şunlardır:
Şakaklardan başlayan saç incelmesi
Saç çizgisinin geriye çekilmesi
Kafanın tepe kısmında seyrelme
İlerleyen evrelerde yalnızca başın yanlarında ve arkasında saç kalması
Androgenetik alopesi her yaşta başlayabilir. Genel oranlar şöyledir:
20’li yaşlarda %20
30’lu yaşlarda %25
50’li yaşlarda %50
60’lı yaşlarda %66
Bazı bireylerde saç dökülmesi 15-16 yaş gibi erken yaşlarda da başlayabilir. Bu durumlarda erken müdahale saç kaybını geciktirebilir.
Genetik kaynaklı erkek tipi kellik tamamen önlenemez. Ancak:
Sağlıklı beslenme
Düzenli egzersiz
Stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri saç sağlığını korumada yardımcı olabilir. Ayrıca saç dökülmesinin yeni başladığı evrede uzman yardımı alınarak saç kaybı yavaşlatılabilir.
Evet, kadınlarda da erkek tipi saç dökülmesi görülebilir. Özellikle hormon dengesizlikleri (androjen fazlalığı) ve menopoz döneminde bu tür saç kaybı hızlanabilir. Kadınlarda saç dökülmesi yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Saç dökülmesi fark edildiğinde bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Çoğunlukla fiziksel muayene tanı koymak için yeterlidir.
Gerekli durumlarda dermatoskopi veya cilt biyopsisi gibi ek testler istenebilir.
Erkek tipi kellik için birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Tedavi genellikle kozmetik amaçlı yapılır:
Sıvı veya köpük formda uygulanır.
Kan akışını artırarak saç büyümesini destekler.
Düzenli kullanım gerekir, bırakıldığında etkisi kaybolur.
Günlük tablet olarak alınır.
DHT seviyesini azaltır, saç dökülmesini yavaşlatır.
Kafa derisinin arkasındaki sağlam saç köklerinin, dökülen bölgelere nakledilmesi işlemidir.
Doğal ve kalıcı sonuçlar sağlar.
Akustik dalgalar ve LED ışığı kullanarak saç köklerini yeniler.
Düşük seviyeli lazer cihazları ile saç köklerini uyarır.
Kişinin kendi kök hücrelerinden hazırlanan süspansiyon saçlı deriye enjekte edilir.
Genç erkeklerde saç dökülmesi genetik yatkınlık dışında şu faktörlere de bağlı olabilir:
Hormonlar: Yüksek DHT hassasiyeti saç dökülmesini tetikler.
Beslenme: D vitamini, demir, çinko ve protein eksiklikleri saç kaybına neden olabilir.
Hızlı Kilo Kaybı ve Cerrahi Müdahaleler: Özellikle mide küçültme operasyonları sonrası saç dökülmesi sık görülür.
Not: Ani saç dökülmesi yaşayan gençlerin kan testleri ve dermatolojik değerlendirme yaptırmaları önerilir.